Klapy dymowe, znane również jako systemy odprowadzania dymu i ciepła (SOiC), to elementy systemu ochrony przeciwpożarowej budynku. Mają one na celu kontrolowanie rozprzestrzeniania się dymu i gazów powstających podczas pożaru, umożliwiając ich skuteczne odprowadzenie na zewnątrz budynku. Sprawdź, jakie są rodzaje klap dymowych, a także dlaczego muszą być montowane na niektórych typach budynków.
Jak działają klapy dymowe?
Działanie i montaż klap dymowych są szczególnie ważne w budynkach wielopiętrowych lub o dużej powierzchni.
- Aktywacja -klapy dymowe mogą być aktywowane ręcznie (przez personel obsługi budynku) lub automatycznie (poprzez czujniki dymu czy temperatury).
- Odprowadzanie dymu – gdy klapy są otwarte, dym i gorące gazy unoszą się ku górze i są kierowane na zewnątrz budynku, co zapobiega akumulacji dymu wewnątrz budynku.
- Zapewnienie bezpiecznych dróg ewakuacji – odprowadzając dym, klapy poprawiają widoczność i warunki oddychania, co umożliwia szybszą i bezpieczniejszą ewakuację osób przebywających w budynku.
Dlaczego klapy dymowe są montowane w niektórych typach budynków?
Wbudynkach wielopiętrowych lub o dużej powierzchni, dym może gromadzić się w dużych ilościach, co znacznie utrudnia ewakuację i zwiększa ryzyko zatrucia dymem. W wielu krajach przepisy budowlane i normy pożarowe wymagają instalacji systemów odprowadzania dymu w określonych typach budynków, takich jak centra handlowe, hotele, budynki biurowe czy budynki publiczne. Odprowadzenie dymu i ciepła może ograniczyć uszkodzenia w budynku spowodowane przez pożar, zwłaszcza w przypadku budynków zawierających cenne mienie, takie jak muzea czy archiwa. Klapy dymowe pomagają strażakom w skuteczniejszym dostępie do źródła pożaru i w walce z ogniem, poprzez poprawę warunków widoczności i redukcję temperatury wewnątrz budynku.
Klapy dymowe są jednym z wielu elementów systemu ochrony przeciwpożarowej, który powinien być regularnie sprawdzany i poddawany konserwacji, aby zapewnić jego prawidłowe działanie w razie pożaru.
Rodzaje klap dymowych i sposób ich działania
Zasadniczo możemy wyróżnić 2 typy klap dymowych:
- Z napędem elektrycznym
- Z napędem pneumatycznym
Klapy dymowe z napędem elektrycznym działają dzięki zintegrowanemu mechanizmowi elektrycznemu, który umożliwia otwieranie i zamykanie klap w odpowiedzi na sygnał z systemu detekcji dymu lub w innych okolicznościach. Poniżej prezentujemy, jak działają klapy dymowe z napędem elektrycznym:
- Detekcja: W przypadku wykrycia dymu przez system detekcji dymu, sygnał jest wysyłany do sterownika klap dymowych.
- Aktywacja napędu: Po otrzymaniu sygnału sterownik aktywuje napęd elektryczny klap dymowych. Napęd ten działa na mechanizm otwierający klapy, co umożliwia ich szybkie i pewne otwarcie.
- Otwieranie klap: Klapy dymowe otwierają się, umożliwiając dymowi i gorącym gazom powstającym podczas pożaru unoszenie się ku górze i odprowadzenie ich na zewnątrz budynku.
- Zasilanie awaryjne: Wielu systemów klap dymowych z napędem elektrycznym jest wyposażonych w źródło zasilania awaryjnego (np. baterie), które umożliwiają ich działanie nawet w przypadku przerwy w dostawie prądu. Jest to kluczowe dla zachowania funkcjonalności systemu w sytuacji pożaru, kiedy zasilanie w budynku może zostać przerwane.
- Ręczna kontrola: Większość systemów klap dymowych z napędem elektrycznym ma również możliwość ręcznej kontroli, co pozwala na manualne otwieranie i zamykanie klap w razie potrzeby.
- Zamykanie klap: Po zakończeniu zagrożenia lub gdy system zostanie zresetowany, klapy mogą być zamknięte za pomocą tego samego napędu elektrycznego. W niektórych systemach klapy mogą być również programowane do automatycznego zamykania po określonym czasie.
- Integracja z innymi systemami: Klapy dymowe z napędem elektrycznym mogą być zintegrowane z innymi systemami budynku, takimi jak systemy wentylacji czy alarmowe, w celu optymalizacji reakcji na różne sytuacje awaryjne.
Ogólnie rzecz biorąc, klapy dymowe z napędem elektrycznym oferują pewność i precyzję działania w porównaniu z klapami ręcznymi czy termicznie aktywowanymi. Jednak regularne przeglądy i konserwacja są kluczem do zapewnienia ich niezawodności w przypadku pożaru.
Klapa dymowa z napędem pneumatycznym wykorzystuje powietrze pod ciśnieniem do otwierania lub zamykania klap. System pneumatyczny jest często wybierany tam, gdzie nie jest możliwe lub pożądane stosowanie napędu elektrycznego. Oto, jak działają klapy dymowe z napędem pneumatycznym:
- Detekcja: Podobnie jak w przypadku innych systemów, gdy detektory dymu lub czujniki temperatury wykryją pożar, wysyłają sygnał do centralnego systemu kontroli klap dymowych.
- Aktywacja systemu pneumatycznego: Po otrzymaniu sygnału system wypuszcza lub wprowadza powietrze pod ciśnieniem do siłowników pneumatycznych, które są podłączone do klap dymowych.
- Otwieranie/zamykanie klap: Siłowniki pneumatyczne, które działają na zasadzie tłoka napędzanego powietrzem, otwierają lub zamykają klapy. W zależności od konstrukcji systemu, klapy mogą być otwierane przez podanie powietrza do siłownika (ekspansja) lub mogą być zamykane przez jego wycofanie (kontrakcja).
- Zasilanie awaryjne: Systemy pneumatyczne często mają wbudowane zasilanie awaryjne w postaci butli ze sprężonym powietrzem. W przypadku awarii głównego źródła powietrza, takie butle mogą dostarczyć niezbędne ciśnienie do otwarcia klap i zapewnienia odprowadzenia dymu.
- Ręczna kontrola: Większość systemów pneumatycznych ma także możliwość ręcznego sterowania. Może to być realizowane poprzez ręczne zawory, które pozwolą na wpuszczenie lub wypuszczenie powietrza z siłowników.
- Zamykanie klap: Po zakończeniu zagrożenia klapy mogą być zamknięte przez zmianę kierunku przepływu powietrza w siłownikach.
- Bezpieczeństwo: W przypadku uszkodzenia linii pneumatycznej lub innych komponentów, niektóre systemy są zaprojektowane tak, aby klapy automatycznie otwierały się (lub zamykały, w zależności od preferencji i wymagań bezpieczeństwa), zapewniając maksymalne bezpieczeństwo.
